سیاست و حکومت در آسیای مرکزی / کولایی / 251

بیشتر شرکت‌ها برای هدف‌گذاری، بیش از هرچیز بر دانسته‌ها، داشته‌ها و توانمندی‌های خود تمرکز می‌کنند. آن‌ها این رویکرد را واقع‌بینانه می‌دانند. وقتی هدف را بر پایۀ دانسته‌ها، دارایی‌ها و توانمندی‌ها بنا می‌کنند، در دنیایی شناخته‌شده و مطمئن گام برمی‌دارند. این رویکرد برایشان منطقی، قابل فهم و انتخابی طبیعی است؛ به همین دلیل به‌دنبال رویکردی جایگزین نیستند.

«هنری چسبرو» استاد برجستۀ دانشگاه برکلی در سال 2003 با نوشتن و انتشار کتابی به نام «نوآوری باز» از ضرورتِ پرداختن شرکت‌ها به رویکرد جایگزین یا همان «نوآوری باز» سخن گفت. وی به‌خوبی نشان داد که با توجه به پیشرفت‌های فناوری و تغییر شرایط اقتصادی، رویکرد اول برخلاف ظاهر کم‌خطرش ممکن است پُرهزینه، زمان‌بَر و بسیار پُرخطر باشد. در عوض رویکرد دوم اگر به‌خوبی اجرا شود، می‌تواند مسیری کم‌هزینه، سریع و با ریسک توزیع‌شده باشد.

امّا رویکرد جایگزین چه می‌تواند باشد؟ این رویکرد جایگزین به زبان ساده این‌چنین بیان شده: هدفی بزرگ تعیین کنید و سپس همۀ دانسته‌ها، دارایی‌ها و توانمندی‌های لازم برای تحقق آن را با تعریف یک بازی مشترک و جمعی فراهم آورید. دقت کنید که قرار نیست همۀ این دانسته‌ها، دارایی‌ها و توانمندی‌ها در مالکیت یا حتّی در کنترل شما باشند، فقط کافی است مالکان آن‌ها نفع خود را در مشارکت فعّال در این بازی مشترک و جمعی ببینند و شما هم بر قواعد بازی‌سازی و بازی‌گردانی تسلّط داشته باشید. در این رویکرد قرار نیست محدودیت دانسته‌ها، دارایی‌هاو توانمندی‌ها سدّ راه رسیدن به هدف بزرگ کسب‌وکار شود. کافی است رؤیایی بزرگ بسازید، قواعد بازی جمعی را به‌درستی تعریف کنید و مطمئن شوید که همۀ مشارکت‌کنندگان بر پایۀ همان قواعد بازی می‌کنند.

با گذشت حدود دو دهه از انتشار کتاب «نوآوری باز»، «هنری چسبرو» با انتشار کتاب ارزشمند دیگری به‌نام «نتایج نوآوری باز» هیاهوی نمایشی حاکم بر «نوآوری باز» را کنار زده و نشان داده که دستاورد شرکت‌ها و کشورها از نوآوری باز با آنچه باید باشد، همچنان فاصلۀ فراوان دارد. به بیان ساده‌تر تأثیر عملی و ملموس نوآوری باز بر پیشرفت اقتصادی و رفاه عمومی همچنان بسیار کمتر از چیزی است که می‌تواند باشد. وی با نگاهی نقّادانه به تجربۀ دو دهۀ گذشته، برداشت‌های نادرست از نوآوری باز و موانعِ اجرای آن را معرفی کرده است. شرکت‌ها با درک درست نوآوری باز می‌توانند ظرفیت پیشرفت نمایی فناوری را به خدمت بگیرند و رشد بیشتری را در کسب‌وکار تجربه کنند. علاوه بر آن «هنری چسبرو» با تعریف سه‌گانۀ آفرینش، انتشار و جذب فناوری، یکی از مهم‌ترین گلوگاه‌ها در بهره‌گیری از ظرفیت‌های پیشرفت فناوری در شرکت‌ها و نیز در سطح ملّی را به‌خوبی نمایان کرده است. طرح نمونه‌های فراوان شرکتی و ملّی در این کتاب، به انتقالِ خوبِ این سه‌گانۀ مهم به خوانندگان کمک فراوان می‌کند.

فهرست:

مقدمه

1. پارادوکسِ نمایی
2. نوآوری باز در قرن 21
3. از علم باز به نوآوری باز
4. پشتگاه نوآوری باز
5. استارت‌آپ ناب و نوآوری باز
6. همکاری با استارت‌آپ‌ها برای گسترش نوآوری در شرکت‌های بزرگ
7. نتایج نوآوری باز در شهرها و روستاهای هوشمند
8. تجربه‌های موفّق نوآوری باز
9. نوآوری باز با رنگ‌وبوی چینی